Afgelopen donderdag werd in de raadsvergadering de kadernota 2015 besproken. Dit plan geeft de kaders aan voor de begroting voor het jaar 2015. Fractievoorzitter Cees Moison gaf aan waar, wat GroenLinks betreft, de nadruk op moet liggen bij de begroting van 2015.

Voorzitter,

Deze kadernota is de eerste van de drie nog komende kadernota’s van deze coalitie, die als motto heeft “mensen maken onze stad”. Wanneer je die slogan laat doordringen, betekent dat we allemaal aan zet zijn om de komende jaren wat van Roermond te maken. 

GroenLinks wil er alles aan doen om dit te laten slagen. Maar we sluiten onze ogen niet voor de realiteit. Het gaat nog steeds niet goed met onze economie in Limburg en in Roermond. Ook de effecten van de transities van de drie D's maakt ons zorgen maar daar kom ik later nog op terug.

Eind 2013 waren 7270 mensen in Roermond uitkeringsgerechtigd (CBS 2-07-2014) Stel je al die gezinnen en personen eens voor en neem nog eens het aantal die er ook nog krapjes bij zitten. Voor die mensen wil GroenLinks de komende jaren oplossingen bedenken. We willen ze betrekken bij hun directe omgeving, de zorg die andere nodig hebben en de vele vrijwilligers die we nodig hebben voor sport en vrijetijdsbesteding. Groenlinks wil ze betrekken bij het maken van onze stad. Onze speciale aandacht gaat vooral uit naar de vele jongeren en 50-plussers in moeilijke situaties; zij hebben de komende vier jaar extra onze aandacht en onze steun nodig.

Binnen de provincie zijn al velen miljoenen ter beschikking gesteld om de bouw, kennis- en maakindustrie te stimuleren .Kijk maar eens naar de structuurversterkende projecten eerste en tweede trache een totaal van 247 miljoen deels, voor een leningfonds voor het MKB, co-financiering van kredietunies voor LBDF een totaal van 59 miljoen euro. Het aardige daarvan is dat die gelden weer deels terug te komen (revolverend). Misschien een idee voor onze ESSV-plannen.

In Roermond hebben we aan het einde van 2013, begin 2014, voor de komende vier jaar 9 miljoen euro extra gereserveerd in het kader van het ESSV (Economisch Stimuleren, Sociaal Verbindend).

Wij als raad zouden nog met projectvoorstellen komen maar dat hebben we nog niet gedaan, laten we de leefbaarheid in de wijken aanpakken, de veiligheid in de buurten, de kwaliteit van de scholen, de schooluitval van jongeren in vooral het lager en middelbaar beroepsonderwijs en de integratie van nieuwe Nederlanders. Genoeg om op te noemen. Maar laten we het vooral doen voor en met die 7000 mensen die nu deels langs de zijlijn staan.

Wanneer je de voornemens leest in de kadernota, dan denk je dat er voldoende geld aanwezig is om samen met de provinciale gelden er iets van te maken, laten we elkaar opzoeken en de handen in inslaan. Laten we kijken wat we met de gelden voor het MKB fonds kunnen doen. Die zitten hier toch in Roermond?

Ook wanneer je de krant van gisteren leest waarbij duidelijk wordt dat de komend jaren in de regio de woningbouw met 40% moet matigen. Dan vraag je je af of de gelden die we gepland hebben in de bouw van 1,6 miljoen wel goed doordacht zijn. Tja, hoor ik dan zeggen maar Roermond hoeft voorlopig tot 2040 niet te matigen in de bouw van nieuwe woningen, nou daar denkt GroenLinks heel anders over, die hoeveelheid kun je ook anders halen.

Op dit moment staan er 1000den m2 commerciële vastgoed leeg in Roermond, laten we die ombouwen naar  duurzame energie nota loze woningen. Dat helpt de leefbaarheid en veiligheid in de buurten en zet mensen aan het werk. We hoeven niet al onze uitleg-gebieden vol te bouwen daar kunnen we onze stadslandbouw plannen op loslaten. We hebben andere duurzame mogelijkheden voldoende en daar moeten we in investeren.

Op een kritische en constructieve manier wil GroenLinks ervoor zorgen dat we, met het motto mensen maken onze de stad, de komende vier jaar met dit soort goede plannen komen voor onze stad en inwoners.

De kadernota werd de afgelopen jaren gekenmerkt als een stuk waarin plannen en wensen voor nieuw beleid werden voorgesteld. Ook gaf de kadernota financieringsmogelijkheden aan voor investeringen of tekorten. In de kadernota 2015 is nog geen toekomstig beleid opgenomen. Dit beleid moet nog blijken uit het op te stellen college-uitvoeringsprogramma dat we in september van het college mogen verwachten. Daarom spreekt u nu ook van een kadernota light. Wij als GroenLinks zijn benieuwd naar het college uitvoeringsprogramma. Ik heb al aangegeven waar wij de accenten willen terug zien namelijk bij de jongeren en 50-plussers.

Uit het coalitieakkoord 'mensen maken onze stad', waarop het college-uitvoeringsprogramma wordt gebaseerd, blijkt al wel dat de gemeente in haar toekomstig beleid meer ruimte gaat geven aan initiatieven van inwoners en ondernemers. 

In het coalitieakkoord wordt aangegeven dat er in 2015 een strategische visie wordt vastgesteld. GroenLinks is van mening dat in de strategische visie duidelijke keuzen gemaakt worden naar een duurzame samenleving. 

Een duurzame samenleving:

  • die voorziet in de behoeften van de tegenwoordige generatie;
  • die niet tekort doet aan de mogelijkheid voor toekomstige generaties om in hun behoeften te voorzien; waarbij elk individu de mogelijkheid heeft om zich in vrijheid te ontwikkelen, binnen een stabiele maatschappij, in harmonie met zijn omgeving.

Wij zien dat graag in de strategische visie 2015 op de volgende onderdelen nader uitgewerkt:

  1. De persoonlijke ontwikkeling waar het gaat over : gezond leven, voldoende scholing en gelijke kansen.
  2. De schone leefomgeving waar het gaat over de; schone lucht, schoon water en een schone bodem
  3. Een stabiele samenleving waar het gaat over de aanpak van de werkeloosheid en de voorzieningen die aansluiten bij de bevolkingsontwikkeling.
  4. Duurzaam gebruik grondstoffen met speciale aandacht voor hergebruik afvalstoffen, duurzaam waterverbruik en slim energieverbruik.
  5. Duurzame wereld, met specifieke aandacht voor ons buitengebied, bosareaal, biodiversiteit, uitstoot broeikasgassen en internationale samenwerking

Verder wil ik u over de kadernota het volgende meegeven ter uitwerking naar de begroting 2015.

In hoofdstuk 2 Meerjarige begrotingssaldo spreekt u van de aanloop naar de begroting 2015 waarbij nadere bezuinigsvoorstellen gericht op te realiseren taakstelling van 1,5 miljoen. GroenLinks gaat daarbij vanuit dat dit niet tot lastenverzwaring van de burger zal leiden. Maar dat meer gezocht wordt naar oplossingen in duurzame aspecten zoals besparen op energielasten in onze gemeente. We zien daar graag voorstellen van u van terug.

T.a.v. de rente-ontwikkeling geeft u aan dat er per saldo een financieel voordeel voor de algemenen middelen van € 400.000 oplevert. Wij vragen u dit voor de komende jaren zo door te zetten en mogelijkheden te onderzoeken die leiden tot een hoger rendement.

Ten aanzien van hoofdstuk 3 stand van zaken ESSV, daar maken wij ons ernstige zorgen over. Aan het begin van mijn betoog heb ik dat al aan gegeven. Het gaat niet zo zeer om de transitie van de drie D's, maar de maatschappelijke effecten daarvan. De zogenaamde gevolgen voor de mensen met een zorgvraag er wordt mogelijk te veel verantwoordelijkheid in handen van de mensen om hun heen. Hoe ziet het college dit een hoe kunnen we dat aanpakken om onze zorgen weg te nemen? 

Voor 2014 staat 3,725 miljoen ter beschikking voor de onderdelen economisch stimuleren, arbeidsmarkt en sociaal verbindend. Hiervan is tot nu toe aan de hand van projectplannen inmiddels al 1,225 miljoen beschikbaar gesteld en moet nog € 810.000 in projectplannen worden uitgezet. Voor 2015 staat nog 3.350.000 gereserveerd.

Wij begrijpen dat u door verkiezingen en coalitievorming weinig of geen tijd heeft kunnen besteden aan een verdere uitwerking. Maar aangezien wij van mening zijn dat de projecten niet die aandacht krijgen die zij verdienen, verzoeken wij u voor zowel de resterende gelden van 2014 te bestemmen voor de zachte landing tenslotte staat dat ook in het college programma. In dat kader neem ik dan ook al een voorschot op het agendapunt van de WMO Wij gaan akkoord met het voorliggende beleidsplan en vraagt het college om waar nodig de versterking van sociale samenhang te faciliteren. Mijn collega Josette thissen komt daar bij dat agendapunt nog op terug.

Voor de gelden van 2015 adequate projecten te ontwikkelen die leiden tot een duurzame stimulering van de economie en werkgelegenheid. Wij verzoeken u daarom ook verbindingen te leggen met provincie om de beschikbare gelden te bundelen.

Ook de raad is aanzet om met initiatieven van onderop te komen, ik roep u op omdat gezamenlijk met het college te bespreken hoe we dat willen gaan doen.

Ten aanzien hoofdstuk 4 van het onderdeel sociaal verbindend en decentralisaties in het sociaal domein maken we ons ook ernstige zorgen.

Eind mei maakte het Rijk bekend (via de zogenaamde meicirculaire) welke bijdrage Roermond uit het gemeentefonds gaat ontvangen. De effecten daarvan konden nog niet mee worden genomen nj de Kadernota Light. De financiële effecten van de drie decentralisaties binnen het sociaal domein worden op dit moment ook nog doorgerekend in de plannen. U geeft aan dat er sprake is van een groot financieel risico. Nu de meicirculaire bekend is moet toch op korte termijn dat financieel risico inzichtelijk zijn. Hoe staat het hiermee? Kunt u ons al wat meer informeren over de regionale samenwerking die hier o zo belangrijk is.?

In hoofdstuk 5 Belastingscenario spreekt u over de afvalstoffenheffing, reinigingsrechten en het rioolrecht en dat deze kostendekkend dienen te zijn. Daarnaast schrijft u dat wij als Roermond nog steeds lager scoren dan de andere Limburgse gemeenten. U ziet nog mogelijk heden om de verhouding te onderzoeken. Wij geven u mee dat wij van GroenLinks ervan uitgaan dat dit niet mag leiden tot een lastenverzwaring van de burger in het totaal.

Ook spreekt u over de gedifferentieerde tarieven rioolrechten van garageboxen en andere kleine objecten. De recentelijke brief die wij mochten ontvangen over deze problematiek geeft daar een goed voorbeeld van. Wij gaan ervan uit dat u bij de begroting met adequate voorstellen komt. U geeft aan dat u dit voor begroting 2015 heeft uitgewerkt en dat mogelijk aanpassingen plaatsvinden. Maar dit mag niet leiden tot een lastenverzwaring van de burger. 

T.a.v de herijking reserves constateert u een vrijval van € 248.243. Wij geven u de overweging mee dit te investeren in de voor ons zo belangrijke duurzame samenleving wij zien daarvoor graag innovatieve plannen van u tegemoet.

Voorzitter, ik ga nu afsluiten. Van ons heeft u een aantal kaders meegekregen die wij graag terug zien in het o zo belangrijke college-uitvoeringsprogramma. Maar ook vooral in de begroting van 2015. Wij verzoeken u nu de taak die u als college in maart 2014 op zich genomen heeft met spoed voor te zetten.

7000 inwoners met hun gezinnen en omgeving wachten op een betere tijd. Mensen maken de stad, maar wij hebben daarin een hele belangrijke taak om een duurzame samenleving tot stand te brengen. We moeten aan de slag en GroenLinks helpt daar graag aan mee.