Afgelopen donderdag 10 november sprak de gemeenteraad over de begroting 2017. De fractie van GroenLinks sprak de onderstaande tekst uit.

Voorzitter,

Op 25 september 2015 stelden de Verenigde Naties 17 duurzame ontwikkelingsdoelstellingen vast. Deze doelstellingen worden wereldwijd gezien als de belangrijkste beleidsthema’s voor de komende 15 jaar. Het gaat daarbij om doelen over armoede, zorg, onderwijs, gelijkheid, klimaat en duurzame energie.

Het lijken grote thema’s, maar ze raken de inwoners van Roermond zonder enige twijfel, want In Roermond is de situatie op veel gebieden nog schrijnender  Neem armoede. In sommige Roermondse wijken leeft ongeveer één op de vier huishoudens van een inkomen op of rond het sociaal minimum. De gemeente kan en moet deze stevig aanpakken. Of denk aan duurzame energie. In Roermond wordt 371 kwh/jaar per inwoner opgewekt aan hernieuwbare energie. Het landelijk gemiddelde ligt vier keer zo hoog. Dat kan en moet beter.

De nieuwe duurzame ontwikkelingsdoelen bieden richting voor Roermond. Graag loop ik enkele van deze doelen met u langs om zo de plannen van GroenLinks voor 2017 te presenteren: 

Doel 1: geen armoede

Armoede is te vaak een drempel voor mensen om mee te doen. GroenLinks is blij dat een nieuwe aanpak van armoede voorligt met meer inzet op het voorkómen van armoede. Het betrekken van ervaringsdeskundigen juichen wij hierbij van harte toe. GroenLinks pleit voor extra personele inzet als deze nodig is om de preventie op een goede manier neer te zetten.

De bewindvoeringskosten zijn schrikbarend hoog en drukken op de middelen die we anders zouden kunnen inzetten bij preventie. Wat is de stand van zaken m.b.t. het oppakken van budgetbeheersing in eigen hand?

Een belangrijke kostenpost voor mensen met een laag inkomen is de huur. Een betaalbare huurwoning vinden is, voor jongeren bijvoorbeeld, niet eenvoudig. GroenLinks wil dat er meer aandacht komt voor sociale huurwoningen en huurwoningen in het middensegment.

Doel 3: goede zorg en welzijn

In de zorg zou het moeten gaan om aandacht en niet om cijfers. Helaas dwingt het landelijk beleid en de daarmee gepaard gaande enorme bezuinigingen in de zorg ons tot het nemen van drastische maatregelen. Gelukkig is het door goed overleg met de zorgaanbieders, maar zeker ook met de inwoners van Roermond tot nu toe nog allemaal rustig verlopen. Helaas laat de septembercirculaire weer een drastische afname zien van middelen in het sociale domein. GroenLinks vraagt zich dan ook af of het binnen de budgettaire kaders blijven op termijn nog houdbaar is als we ook kwalitatief goede zorg en aandacht willen leveren aan onze mensen.

Doel 4: goed onderwijs

Nog steeds kunnen een hoop Roermondenaren onvoldoende lezen en schrijven. Dit beïnvloedt niet alleen hun kansen op de arbeidsmarkt, maar ook hun gezondheid en welzijn. In de begroting van vorig jaar is extra geld gereserveerd voor de aanpak van laaggeletterdheid. GroenLinks vindt echter dat de aanpak blijvend aandacht verdient. Daarom stellen wij middels een amendement voor om ook structureel extra geld voor laaggeletterdheid te reserveren.

Doel 7: betaalbare en schone energie

GroenLinks wil de verduurzaming van Roermond versnellen. Daarvoor moeten duidelijke ambities en doelen worden uitgesproken. We verwachten deze ook terug te zien in de duurzaamheidsvisie waar wij nog steeds op wachten. De gemeente heeft zich uitgesproken om als organisatie in 2030 geen broeikasgassen te produceren. Ook op het gebied van afval en inkoop valt een wereld te winnen. Wij zien graag dat het college daartoe gezamenlijk met stakeholders duidelijke stappen daartoe gaat ondernemen.

Doel 8: fatsoenlijk werk en economische ontwikkeling

Bij mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt moet eerst aandacht worden besteed aan het wegnemen van de belemmeringen. Mogelijkheden tot re-integratie door middel van vrijwillige inzet in het sociale domein moet onderzocht worden op mogelijkheden. Mensen met een uitkering dienen we te behandelen met meer vertrouwen en minder verplichtingen. GroenLinks is daarom blij dat Roermond wil experimenteren met socialere bijstand. We horen graag van de wethouder hoe het hiermee staat.

Doel 10: afnemende ongelijkheid 

GroenLinks staat voor een inclusieve samenleving. Dit jaar heeft de Nederlandse regering het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap geratificeerd. GroenLinks heeft eerder aan het college gevraagd hoe zij hier invulling aan gaat geven. Omdat de beantwoording niet helemaal bevredigend was, heeft GroenLinks een motie opgesteld. Wij vragen daarmee het college uitvoering te geven aan de wettelijke verplichtingen die voortvloeit uit het VN-verdrag en geven enkele kaders voor een Lokale Inclusieagenda.

Doel 11: duurzame steden en gemeenschappen

GroenLinks omarmt de gedachte van de compacte stad. Zeker wanneer dit wordt gekoppeld aan vergroening en groene architectuur. Toch maken wij ons zorgen van de toenemende leegstand van het commerciële vastgoed in Roermond. GroenLinks denkt graag mee en daarom hebben we een motie ingediend om leegstand voor de grote commerciële partijen onaantrekkelijk te maken.

In de begroting staat een bedrag van € 350.000 euro gereserveerd voor de implementatie van Omgevingswet voor 2017 alleen. De hoogte van het bedrag is afhankelijk van het ambitieniveau, de huidige manier van werken en het tempo waar in de organisatie wil veranderen. Van dat alles ziet GroenLinks niks terug in de begroting. Wij kunnen dan ook niet inschatten of die € 350.000 voor volgend jaar dan wel helemaal nodig is. Wethouder neemt u ons hierin eens mee.

Doel 13: klimaatbeleid

Hoewel duurzaamheid een van de peilers is onder het coalitieakkoord, vindt GroenLinks de prestaties op het gebied van klimaatbeleid veel steviger en ambitieuzer moeten. We hadden al veel eerder de duurzaamheidsvisie verwacht, waar klimaat een groot thema in moet zijn. In de Parijsverklaring spreekt Roermond uit dat onze eigen organisatie, uiterlijk 2030, geen broeikasgassen produceert en dat de gemeente voor 2050 klimaatneutraal is. Daarmee handelen we in lijn met het klimaatakkoord van Parijs. GroenLinks heeft een motie opgesteld om in de duurzaamheidsvisie ondermeer afspraken op te nemen over vijfjaarlijkse klimaatplannen om dit doel te realiseren.

Doel 17: vrede, rechtvaardigheid en sterke instituties

Wij hebben gezamenlijk de verantwoordelijkheid mensen bescherming te bieden die zijn gevlucht voor oorlog en geweld. Roermond heeft eind 2015 uitgesproken dat we voor 2016 246 statushouders zouden huisvesten. Deze doelstelling hebben we nog niet gehaald. Ook maakt GroenLinks zich zorgen over de integratie van deze mensen. De Tigers hebben vorig week op het sprekersplein een goed voorstel aan ons voorgelegd. Dit soort initiatieven van onderaf ziet GroenLinks graag. College, omarm initiatieven zoals deze.

Slotbeschouwing

Voorzitter,

De Duurzame Ontwikkelingsdoelen helpen ons op weg naar een beter Roermond. Een aantal doelen proberen we al op onze manier te realiseren. Denk aan geen armoede of goede zorg en welzijn. Een aantal andere doelen zijn nieuw voor de gemeente Roermond. Denk aan betaalbare en duurzame energie of klimaatbeleid. GroenLinks verwacht deze zaken terug te zien in de duurzaamheidsvisie. Zeker omdat duurzaamheid één van de peilers is onder ons coalitieakkoord.

Juist omdat dit een van de peilers is, bevreemd het GroenLinks dat in deze begroting een zeer beperkt bedrag is gereserveerd voor uitvoering van de duurzaamheidsvisie. Overigens is dit geld in 2018 alweer op. Ook moeten de nieuwe plannen binnen de huidige ambtelijke capaciteit worden uitgevoerd. Wanneer Roermond echt een ambitieus duurzaamheidsbeleid wil voeren, en dat hebben we met elkaar afgesproken, moet er ook voldoende middelen en personeel klaar staan. We horen graag van de wethouder hoe zij dit ziet.

De inzet van GroenLinks is helder. Ook Roermond draagt bij aan de duurzame ontwikkelingsdoelen. Juist in het belang van onze inwoners en onze stad.